31 Ocak’in son gun olacagini sanmiyorum. Son gun 31 Aralik 2020 olur. Bunun nedeni anlasmali cikildigi icin ve transition period denilen gecis sureci oldugu icin. “No deal;” dedigimiz anlasmasiz bir cikis olsaydi, o zaman 31 Ocak 2020 dogru tarih olabilirdi. Anlasmali ciktigi ve gecis sureci oldugu icin dogru tarih 31 Aralik 2020 olur.

UK’nin EU’dan 31 Ocakta cikmasi icin anlasma imzalanacak ama anlasma maddelerinin uygulanmasina ancak “transition period” denilen gecis sureci bitiminde baslanacak. Bu surec te su anda 31 Aralik 2020. Ozet olarak, Ankara Anlasmasi vizesine basvuru son gunu, bize gore 31 Ocakta degil de yaklasik 1 yil sonra 31 Aralik 2020’de olur.

Su andaki sureci anlatalim. Dun Ingiliz Parlementosunda Brexi Anlasmasinin 2nd Reading kismi onaylandi. 7-8-9 Ocak tarihlerinde de 3rd Reading olarak daha detayli olarak gorusuldukten sonra son hali House of Lord yani Lordlar Kamarasina gidecekj. Burada anlasmanin tamami detayli olarak gorusulecek, birtakim degisiklikler olabilir ama ana taslak ayni kalir. 23 Ocakta Royal assent denilen Kralicenin onayi alinacak. Avrupa Parlementosunun da onayi alindiktan sonra 31 Ocak 2020’de Brexit islemi resmen baslamak olacak.

Aslinda 31 Ocakta Ingiltere Avrupa Birligi uyeliginden cikiyor sadece. AB’de bir koltugu veya oy hakki kalmayacak ama transition period bitene kadar hersey eskisi gibi devam edecek. Ticaret, kanunlar, kurallar ve serbest dolasim aynen devam edecek. Bu arada Ingiltere AB’ye uyelik ucretini de odemeye devam edecek. 33 Milyar sterling bir paranin hala odenmesi gerekiyor.

Transition period (gecis sureci) 31 Aralik 2020’de bitecek. O tarihe kadar AB vatandaslari da su anda olugu gibi elini kolunu sallayarak serbeste Ingiltereye gelebilecekler. Immigration yani gocmenlik kanunlari ve kurallari da aynen devam edeceginden Ankara Anlasmasi vizesinde de bir degisiklik olmaz 31 Aralik 2020’ye kadar. O tarihten sonra yeni basvurulara kapanabilir ama hali hazirda vizesi olanlarin sonraki yillardaki uzatma basvurulari eskisi gibi yillarca devam eder.

Bu arada Brexit ve Ankara Anlasmasi hakkinda yillardir yapilan yanlis yorumlari da belirtmek isterim. Brexit icin Haziran 2016’de refereandum yapilmadan opnce bile “Eger referandumdan cikma karari cikarsa Ankara Anlasmasinin hemen ertsi gun bitecegi” hakkinda birsuru yorumlar oldu. Sonuc tabi ki Ankara Anlasmasi o zaman bitmedi. Cunku referandumda alinan kararin hemen uygulanmasi mumkun degil. Biz bunu referandumdan once ve sonrasinda defalarca anlattik. Eski videolarimiza bakip izleyebilirtsiniz

Sonrasinda Mart 2017’de Ingiltere AB’ye ayrilmak istedigini yazili olarak bildirerek 2 yillik Notice Period denilen bekleme surecini baslatti. O zaman da yine bircok yanlis yorumlar yapildi. Sanki Ingiltere resmi olarak kararini bildirdigi gun EU’dan cikacakmis ve Ankara Anlasmasi da bitecek diye yaygara kopardilar. Sonuc tabi ki oyle olmadi. Biz yine bunu defalrca soyledik.

Simdi de Anlasma;li cikildigini ve Transition surecini goz ardi edenler var. Bu sureci dikkate almadiklari icin Ankara Anlasmasi vizesinin 31 Ocakta bitecegini soyluyorlar. Bu yanlis. Halbuki esas alinmasi gereken Transition Period’un bittigi tarih olan 31 Aralik 2020. Yururluge girilecek tarih bu olur.

Bu tarihe kadar başvuru yapıp, iş başlangıcı daha sonraki tarihler gösterilebilir mi? Mesela Haziran ayında başlayacağım şeklinde.

Haziran ayi olmaz. Simdi basvurup ta 6-7 ay sonra “ise baslayacak” sekilde basvuru yapilirsa buyuk ihtimalle ret olur. Normalde vize verildigi zaman 1 ay icinde UK’ye giris yapmasi ve en kisa zamanda isini kurup baslamasi gerekiyor. Ise baslama sureci 1-2 ay olabilir ama 6-7 ay olmaz. Haziran ayinda ise baslamayi dusunen birine tavsiyyem, basvurusunu Nisan ve Mayis ayinda yapmasi.

Burada herhangi bir firmada çalışabilmek için Ankara Antlaşması’na başvuru yapabilir miyim?

Maalesef olmaz. Ankara Anlasmasi vizesi ile bir firmada calisilmasi yasak. Sadece kendi firmasini kurmasi ve kendi isini yapmasi gerekiyor. Isinin patronu olmasi gerekli. Bir firmada calismak icin baska vize turu var; Tier 2 General visa. Tabi ki bu vizenin de kendine ozgu sartlari var.

Hangi iş alanları daha çok tercih ediliyor?

Burada onemliolan tercih edilen is alani degil. Asil onemli olan Ingilterede yapacagi is ile ilgili egitimi ve ozellikle is deneyimi sahibi olmasi gerekiyor. Ornegin Turkiyede bile hic yapmadigi bir isi Ingilterede yapmaya kalkismak inandirici bulunmaz ve basvuru buyuk ihtimalle ret olur. Bu nedenle basvuru, kisinin ozgecmisine dayandirilmalidir.

Bazi meslek gruplari Ingilterede kendi isini kurup yapmak icin cok uygun. Ornegin IT Profesyonelleri, Yazilimcilar, kuaforler, ozel ders veren ogretmenler, satis – pazarlama elemanlari ve is adamlari gibi. Daha baska birsuru meslek gurubu da var. Burada onemli olan basvuru sahibinin ilgili is deneyimi sahibi olmasi ve Ingilterede bu isi yapacak is potensiyelinin gosterilmesi.

Ankara Antlaşması için Türkiye’den mi yoksa İngiltere’den mi başvuru yapmak daha mantıklı?

Yanit: Aslinda bu vizede aranilan kriterlerinin basvuru sahibinde olmasina bagli. Kriterlerin hepsi varsa nereden basvurulacagi farketmez. Yeter ki iyi bir firma ile calisilsin ve is plani Ingiliz is mantigina gore yapilsin.

Genel olarak Turkiyeden basvurularda ret olma orani daha yuksek ama bunun ana nedenleri ozetle soyle:

– Turkiyeden yapilan basvurularda bariz hatalar yapilmasi
– Bu vizenin kriterleri tam olarak bilinmeden veya goz ardi edilerek basvuru yapilmasi
– Is planlarinin cok yuzeysel ve yetersiz olmasi. Ingiliz is mantigina gore degil de Turk is mantigina gore yapilmasi.
– Para kazanmak ugruna herkese her is icin basvuru yapilabilmesi. Halbukli durumu uymayanin veya kriterlerei saglamayanin basvuru yapmamasi gerek.
– Bu arada sunu da belirtmek isterim ki, Ingilterede yasal olarak bu isi yapabilmek icin ya avukat veya Home Office’nden ruhsatli danisman olunmasi gerekir. Turkiyede buna benzer bir kural veye denetleme yok maalesef. Bu da kaliteyi dusuruyor.

Turkiyeden basvurmanin avantajlari da var. Ornegin basvuru sureci daha kisa; evrak hazirlama ve sonucun gelmesi 2 ay icinde oluyor. Ayrica bu surec icinde Turkiyedeki is ve ozel yasam duzeni bozulmuyor.

Ingiltereden basvuru yapmak icin ilkonce baska bir vizeyle Ingiltereye gelmis olmak gerekiyor. Ornegin turist veya ogrenci vizesi gibi. Gelir gelmez basvuru yapmak dogru degil. En erken 1 ay kadar sonra yapilabilir. Bekleme sureci de su anda 2 ay kadar. Yani toplma 3 aylik bir surec var. Bu surec icin de ise baslamak, calismak veya Turkiyeye geri donmek yasak.

İngiltere’ye öğrenci olarak gelip, Ankara Antlaşması ile kalabilir miyim?

Evet. Yeter ki bu vizede olan kriterler sizde olsun. Bu kriterler de ozetle soyle: Ingilterede yapilacak is ile ilgili egitim ve is deneyimi, yeterli sermaye ve paranin kaynaginin belgelenmesi, Ingilizce bilmek, Ingilterede is poptensiyelini gostermek ve eger gerekliyse ruhsat almak.

Dilim çok iyi değil ama gelip çalışmak istiyorum. Mümkün mü?

Ankara Anlasmasi vizesi ile bir firmada eleman olarak calismak yasak. Sadece kendi isinizi kurup yapabilirsiniz. O isi Ingilterede yapabilecek duzeyde Ingilizce bilinmesi gerekir aslinda. Cunku Ingilizce bilmeden Ingilterede is yapmak ya mumkun degil yada cok zor.

İngiltereye geldiğimizden itibaren elden veya başka bir şekilde aldığımız ücretleri (çünkü şirket hesabı daha açılamamış olacak) Visa Extend yaparken nasıl kanıtlamamamız gerekecek?

Isinizden kazandiginiz paralarin mutlaka Ticari banka hesabina girmesi gerekli. Eger Ticari banka hesabi acilmasini beklerken is yapilmissa ve bunun parasi alinmissa, Ticari banka hesabi acilir acilmaz bu paralarin banka hesabina girmesi gerekli. Mumkunse elden ucret hic alinmasin cunku kaynagi belli olmadigi icin nereden geldigi hakkinda supheye neden olabilir.

İlk sene BP’de 25KGBP olarak verdiğimiz taahhütü yerine getirememe durumunda, bu Vize uzatmasını ne derece etkiler?

Tam olark taahhutu yerine getirmek sart degil. Ilk onemli olan isi yapmak, ikinci onemli olan da Ingilteredeki ozel yasam masraflari ve vergiyi odeyebilecek miktarda yaptiginiz isten kar etmis olmak. Rakamlarla bir ornek verelim. Aylik yasam masraflariniz aylik £1500’den yillik £18,000 eder. Verginiz de £3,000 ise yillik £21,000 net kar yeterli olacak.

Tabi ki bu rakam is masraflarini dustukten sonra. Ornegin cironuz £25,000 – £4,000 is masraflari olursa kariniz da £21,000 gibi olur.

Isi yaptiginizi belgelerle kanitlarsaniz, yeterince kar edememis olsaniz bile yine vize verilir ama bu 3 yillik degil de 1 yil uzatma olur. Yil sonunda tekrar basvuru yapmak gerekir.

İlk sene atıyorum 25KGBP iş yaptık, bunun ne kadarlık kısmını vergi olarak ödeyeceğiz ve vergileri ne zaman ödememiz gerekiyor? (Her sene belirli bir ayda mı, yoksa her ay belirli bir oranda mı?)

Bu bir muhasebeci sorusu ama bilgim dahilinde yanitlayayim: Vergi oranlari limited sirket icin %19 Corporate Tax. Sahis firmalari icin %20 yillik cirosu £43,000’a kadar. Sonrasinda %40’a cikiyor sahis firmasinda. Ltd sirkette oran hep ayni %19. Ayrica eger VAT yani KDV’ye kayitliysa bunun vergi orani da %20. Vergiden muaf oranlar var, genelde kazancin ilk £12,500’u vergiden muaf oluyor. Kar payinin da ilk £2000’u vergiden muaf oluyor.

25000 icin ornek vereyim: Sahis firmasi is yaklasik £12,500 vergiden muaf oldugu icin kalan £12,500 ‘nin %20’sinden £2500 vergi cikiyor. Ek olarak %9 oraninda National Insurance Contributions (sigorta primleri) var.

Limited sirkette de durum biraz daha farkli. Maasin ve kar payinin ne kadar alindigina bagli. Alinan kar payinin ilk £2000’u vergiden muaf, sonraki belli bir raklami kadar %7,5 vergisi var. Alinan maasin da yillik £12,500’a kadar vergiden muaf.

Ev Kirası, ödediğimiz faturalar, council tax veya yaptığımız alışverişlerin fişlerini toplasak biriktirsek ödeyeceğimiz gelir vergisinden düşebilir miyiz?

Hayir. Sadece isi yapmak icin yapilan masraflar “is masraflari” olarak sayilir. Ozel yasam masraflari kesinlikle is masrafi sayilamaz.

Yurtdisinda Mimar olarak calisiyorum. Yani hali hazirda bir isim var fakat Ankara anlasmasi ile Londra’da meslegimle ilgili hangi alanlarda faaliyet gosteren bir girisim kurabilirim? Ornegin; Ic Mimarlik ve Proje Animasyon, hizmeti gibi bir girisim Surdurulebilir bir girisim olur mu?

Interior Design and Architectural Design yani Ic Mimarlk ve Proje Cizimi olabilir. Tabi ki surekli olarak UK’de oturmaniz ve isinizi UK’de yapmaniz kaydiyla.

Brexit sonrası Türkiye ile özel anlaşma yapma durumu var mı,olursa şartlar nekadar değişir ? Yorumunuz… Offshore hakkında bilgi istiyorum,e ticaret.

Bu tamamen UK ve Turkiye hukumetlerinin anlasmasina bagli. Sartlari da gorusmelere ve Kabul edilmesine bagli. Bize gore boyle bir anlasmamin yapilmasi gerekir. Bu hali hazirda yetismis olan yuksek yetenekli insanlarin Ingiltereye gelmesi Ingilterenin isine gelir. Turkiye acisindan baktigimizda beyin gocu olmasi acisindan iyi degil ama bu Insanlarin Ingilterede para kazanip Turkiyedeki yakinlarina para gondermeleri ve yarim yapmak icin yabanci doviz saglamalari acisindan olumlu olur.

UK ve TR arasinda hali hazirda 16 milyar dolarlik bir ticaret hacmi var. Brexitten sonra bu hacmin daha da artmasina kesin gozuyle bakiliyor. Cunku UK EU’dan kaybettigi hacmi diger ulkelerle kapatmaya calisacak.

Brexit sonrasi Ticari gorusmeler yapilirken Ankara Anlasmasi vizesinin de ele alinmasi ve pazarlik konusu yapilmasi gercekten yararli olur. Bu yapilirsa, belki anlama oldugu haliyle ve Turk vatandaslarina ayricalik taniyan bir takim degisikliklerle devam edebilir.