Brexitten sonra Ankara Anlasmasinin Devam etmesi mumkun mu?
Ankara Anlasmasi ne zaman bitecek? 31 Ocak mi?
31 Ocak’in son gun olacagini sanmiyorum. Son gun 31 Aralik 2020 olur. Bunun nedeni anlasmali cikildigi icin ve transition period denilen gecis sureci oldugu icin. “No deal;” dedigimiz anlasmasiz bir cikis olsaydi, o zaman 31 Ocak 2020 dogru tarih olabilirdi. Anlasmali ciktigi ve gecis sureci oldugu icin dogru tarih 31 Aralik 2020 olur.
UK’nin EU’dan 31 Ocakta cikmasi icin anlasma imzalanacak ama anlasma maddelerinin uygulanmasina ancak “transition period” denilen gecis sureci bitiminde baslanacak. Bu surec te su anda 31 Aralik 2020. Ozet olarak, Ankara Anlasmasi vizesine basvuru son gunu, bize gore 31 Ocakta degil de yaklasik 1 yil sonra 31 Aralik 2020’de olur.
Ingilterenin Avrupa Birliginden ayrilmasini saglayacak European Union (Withdrawal Agreement) Bill’e baktigimizda, Ankara Anlasmasi ve benzer anlasmalari yururlukten kaldiracak olan Kanun Hukmundeki kararnamelerin baslama tarihlerinin Brexit tarihi olarak ongorulen 31 Ocak 2020 degil, “Gecis Sureci” bitis tarihi olan 31 Aralik 2020 olarak degistirildigini goruyoruz.
Su andaki sureci anlatalim. AB ile uzlasilan anlasma metni, Ingiliz Parlementosunda 3 kez incelendikten sonra House of Lord yani Lordlar Kamarasinda da gorusuldu ve onaylandi. 23 Ocakta Royal assent denilen Kralicenin onayi alinacak. Avrupa Parlementosunun da onayi alindiktan sonra 31 Ocak 2020’de Brexit islemi resmen baslamak olacak.
Aslinda 31 Ocakta Ingiltere Avrupa Birligi uyeliginden cikiyor sadece. AB’de bir koltugu veya oy hakki kalmayacak ama transition period bitene kadar hersey eskisi gibi devam edecek. Ticaret, kanunlar, kurallar ve serbest dolasim aynen devam edecek. Bu arada Ingiltere AB’ye uyelik ucretini de odemeye devam edecek. 33 Milyar sterling bir paranin hala odenmesi gerekiyor.
Transition period (gecis sureci) 31 Aralik 2020’de bitecek. O tarihe kadar AB vatandaslari da su anda olugu gibi elini kolunu sallayarak serbeste Ingiltereye gelebilecekler. Immigration yani gocmenlik kanunlari ve kurallari da aynen devam edeceginden Ankara Anlasmasi vizesinde de bir degisiklik olmaz 31 Aralik 2020’ye kadar. O tarihten sonra yeni basvurulara kapanabilir ama hali hazirda vizesi olanlarin sonraki yillardaki uzatma basvurulari eskisi gibi yillarca devam eder.
Bircok firma hala 31 Ocak son gun deyip milleti galeyana getiriyorlar. Bunda bir dogruluk payi var mi?
Galeyana getirdikleri dogru ama bunu yapmalari yanlis. Bazilari bilmeyerek bazilari da maalesef bilerek yapiyor.
Bilmeyenler Brexit surecini anlamayanlar ve iyi arastirma yapmayanlar oluyor. Ornegin sadece en son cikan bir habere bakiyor ve olayinin butununu anlamiyorlar. Anlamadan yorum yapip bilgi kirliligine de neden oluyorlar. Brexit ile ilgili kucuk bir haber olunca da, 2 ile 2’yi toplayip 5 yapar gibi yanlis foruma ve sonuca ulasiyorlar. Sonucla vatandasi kafasini karistiyorlar. Vatandas da kime inanacagini bilemiyor.
Bu arada Brexit ve Ankara Anlasmasi hakkinda yillardir yapilan yanlis yorumlari da belirtmek isterim. Brexit icin Haziran 2016’de refereandum yapilmadan once bile “Eger referandumdan cikma karari cikarsa Ankara Anlasmasinin hemen ertsi gun bitecegi” hakkinda bir suru yorumlar oldu. Sonuc tabi ki Ankara Anlasmasi o zaman bitmedi. Cunku referandumda alinan kararin hemen uygulanmasi mumkun degil. Biz bunu referandumdan once ve sonrasinda defalarca anlattik. Eski videolarimiza bakip izleyebilirtsiniz
Sonrasinda Mart 2017’de Ingiltere AB’ye ayrilmak istedigini yazili olarak bildirerek 2 yillik Notice Period denilen bekleme surecini baslatti. O zaman da yine bircok yanlis yorumlar yapildi. Sanki Ingiltere resmi olarak kararini bildirdigi gun EU’dan cikacakmis ve Ankara Anlasmasi da bitecek diye yaygara kopardilar. Sonuc tabi ki oyle olmadi. Biz yine bunu defalrca soyledik.
Simdi de anlasmali cikildigini ve Transition surecini goz ardi edenler var. Bu sureci anlamadiklari ve dikkate almadiklari icin Ankara Anlasmasi vizesinin 31 Ocakta bitecegini soyluyorlar. Bu yanlis. Halbuki esas alinmasi gereken Transition Period’un bittigi tarih olan 31 Aralik 2020. Yururluge girilecek tarih bu olur.
2.gruptakiler, insanlari bilerek galeyana getirenler. Bunlara ozetle “firsatcilar” diyebiliriz. 31 Ocakta bitip bitmeyeciginden emin olmasa bile, insanlari basvuru yapmaya acele ettiriyorlar. Amac para kazanmak. Insanlarin acele edip te eksik ve yanlis basvuru yapmalari ve sonucta ret almalari umurlarinda bile degil.
Bu grubun icinde para canlisi ve is ahlaki olmayan kisi ve firmalar var. Bu vizeyi almak icin gerekli olan kriterleri olmayan veya sartlarini saglamayan herkese her is icin basvuru yapiyorlar. Bu dogru degil. Gecende Turkiyede konustugum bir vize burosu sahibi bana “Ankara Anlasmasi vizesini birz yapmiyorduk ama cok talep olunca yapmaya basladik dedi. Yanlis bu isi pek bilmiyoruz ama para kazanmak icin yapiyoruz dedi. Ayrica bir de soru sordu: Adam gelmis, Ankara Anlasmasina basvuracak ama vinc operatoruymus. Bu adama ne icin basvuru yapalim? Diye sordu” Ben de “Ilgili is deneyimi sart. Bunun gibi durumu uygun olmadigi icin basvuru yapmayin dedim”.
Ankara Anlasmasi vizesi herkese gore degil. Bu nedenle durumu uymayan basvuru yapmamali. Ornegin Turkiyede bile yapmadigi bir isi Ingilterede yapmaya kalkismasi inandirici bulunmaz ve basvurusu buyuk ihtimalle ret olur. Ret olmasi kisinin siciline islenir. Ileride turist vizesi bile alabilmesi cok zor olur. Sabika kaydi gibi ilerideki butun vize basvurularini olumsuz etkiler.
Ankara Anlasmasi vizesi 31 Aralik 2020’den sonra devam edebilir mi?
Edebilir ama bunun tek bir yolu var: Ingiltere ve Turkliye arasinda yeni bir anlasmanin olmasi.
Home Office’den gelen aciklama soyle: UK’in AB ile ilgili imzaladigi 1000’den fazla anlasma var. Bunlarin cogu Brexitten sonra kendiliginden bitecek. Yeni bir anlasma yapilmazsa, eskisi yururlukten kalkacak”
Ankara Anlasmasi vizesi de bunlardan birisi. Yani yeni bir anlasma yapilmazsa otomatikman bitecek. Suresi biten oyun gibi gidecek. Ornegin 90 dakikada biten futbol gibi.
Size gore UK ve Turkiye arasinda yeni bir Ankara Anlasmasi yapilabilir mi?
Yapilabilir tabi ki. Yeter ki iki taraf ta istesin, gorusmeler yapsin. Gerekirse pazarlik yapip anlasmaya varsin.
Ankara Anlasmasinin devami, her iki ulkenin de yararina aslinda.
UK icin: AA vizeyle son yillarda UK’ye gelip is kuran kisilerin cogunlugu ustun yetenekli, nitelikli ve kaliteli kisiler. Ornegin mimarlar, muhendisler, IT uzmanlari, software yazilimcilar, cok basarili is adamlari, ogretmenler gibi. Her biri sermaye olarak UK’ye buyuk miktarda doviz getiriyorlar. Universite mezunu nitelikli ve is deneyimi sahibini yetistirmek 15-20 yil alir. Hazir elemanlari bedava UK’ye cekmenin UK ekonomisine cok faydasi var.
Turkiye icin: Yuksek yetenikli ve kaliteli insanlarin yurtdisina cikmasi, beyin gocu gibi olmasi iyi degil ama Turkiyede issizlik orani yuksek. Calismalari, uretmeleri, para kazanmalari ve devlete yuk olmadan yasamalari iyi bir durum.Ayrica TC vatandaslarinin yurtdisinda kazandiklari taze parayi Turkiyeye gondermeleri ve Turkiyede yatirim yapmalari, Turkiyenin dovizini arttirma ve ekonomisi icin cok iyi olur. Turizm geliri gibi hatta ondan daha iyi. Hic masraf etmeden hazir doviz gelmesi super.
UK ile Turkiye arasinda iliskiler ne duzeyde su anda? Gelecegi nasil olur?
Ingiltere Avrupada Turkiyenin en iyi dostu bir ulke. Iki ulke arasindaki ticaret hacmi 18,5 milyar dollar. Bu 2018 yili rakami, 2019 rakami henuz aciklanmadi ama bu rakam tahminen su anda 20 milyar dolar olmustur.
Su andaki UK ticaretinin %50’si AB’den yapiyor. Brexitten sonra AB’den cikinca, bu ticaret hacmi kuculecek. Ne kadar ve nasil olacagi Transition period denilen gecis surecince iki ulke arasinda yapilan gorusmeler, pazarliklar ve anlasmalar sonucu belli olacak. Bu gorusmeler 1 Subatta baslayip yil sonuna kadar surecek. UK bu gorusmeleri bu yil sonuna kadar tamamlayabilecegine inaniyor ama AB bunun mumkun olamayacagini ve birkac yil surebilecegini soyluyor.
Brexitten sonra AB’den kaybedecegi ticaret acigini kapatmak icin, Ingiltere Turkiye gibi bircok ulkeyle gorusmelere basladi bile. Turkiye ve UK arasinda ticaret hacminin artacagina kesin gozuyle bakiliyor.
UK ve Turkiye arasinda Ankara Antlaşması konusunda anlasma nasil yapilir?
Bunun yolu su: UK ve Turkiye gorusmelere, gundem maddesi olarak Ankara Anlasmasi vizesini de eklenmeli. Ideal olarak vizenin ayni sartlarda devam etmesi istenmeli. Cunku bu vize Turk vatandaslarina bircok ayricalik sagliyor.
Ayni sekilde devam etmesi mumkun olmazsa bile, 2. tercih olarak bazi maddelerinde degisiklik yapilarak devam etmesi. Ornegin minimum sermaye sarti, belli duzeyde Ingilizce bilme sarti, bazi meslek gruplarini secme gibi. Temizlikcilik gibi dusuk kaliteli meslek gurubu cikarilarak, IT uzmani gibi nitelikli meslek guruplarini secmek gibi
Ankara Anlasmasi su anda devam eden UK ve Turkiye arasindaki gorusmelere dahil mi?
Maalesef degil. Bu konuda yaptigimiz arastirma sonucunda, guvenli bir kaynaktan edindigimiz bilgiye gore AA bu gorusmelerde bir gundem maddesi degil su anda.
Bu ne demek oluyor?
Gundem maddesi olmamasi ve gorusulmedigi surece yeni bir anlasma olmayacak anlamina geliyor. Boyle olunca da 31 Aralik 2020’de AA vizesi biter. Yeni basvurulara tamamen kapanir. Hali hazirda vizesi olanlarin uzatma basvurulari 4-=5 yil daha devam eder.
Peki ne yapilabilir?
AA vizesinin devam etmesi icin hem UK hem de Turkiye devlet yetkilerine bu durumu anlatmak ve onemini belirtmek gerekir.
Bunlari yapmanin cesitli yollari var:
1- Hukumet duzeyinde nufuzu olan kisi, kurum ve organizasyonlar bu konuyu bakanliklar duzeyinde gundeme getirmeli.
2- Lobi calismalari. Tusiad, Musiad, Ticaret Sanayi Odasi, Is adamlari gruplari vs
3- Kisilerin dogrudan kendi milletvekili ile baglantiya gecerek, bu durumdan kendilerini haberdar etmeleri ve parlementoda gundeme alinmasi icin calisma yapilmasi.
4- Sosyal medya araciligi ile ses ve profilini yukseltmek
5- Imza kampanyasi.
Bence hepsi birden yapilarak kombinasyon seklinde sonuca ulasmak mumkun.
Bu konuda son soz olarak ne soyleyebilirsiniz?
Biz Ankara Anlasmasi Vizesinin oldugu sekliyle yillarca devam etmesini istiyoruz. Bunu isteyen binlerce hatta milyonlarca Turk vatandasinin oldugu kesin. Bu nedenle bu kadar cok talep varken, bu vize yolunun kapanmasi kimsenin isine gelmez. En azindan devam etmesi icin elimizden gelen herseyi yapmaliyiz. Eger sonunda basarili olamasak bile en azindan “Keske zamaninda harekete gecseydik, onu da yapsaydik, bunu da yapsaydik” diye pisman olmayiz.
Bittikten sonra harekete gecmenin bir anlami yok. Eger bu yil icinde birsey yapilmazsa, 1 Ocak 2021’e gelindiginde Ankara Anlasmasi bittiginde farkina varmak veya uyanmak bir ise yaramayacak.
Biz Home Office’ten en ust duzeyde ruhsatli danismanlik firmasiyiz. Yillardir Ankara Anlasmasi dahil butun vizelerle ugrastigimiz ve Brexit gelismelerini guncel takip ettigimiz icin genis ve guncel bircok bilgiye sahibiz diyebiliriz. Devlet yetkileri dahil bilgi almayan herkes ile bu bilgileri paylasabiliriz.
Biz bu bilgileri ucretsiz verecegiz yeter ki bizden para istenmesin. Gectigimiz yillarda 2 televizyon kanali bizimle baglantiya gecmisti. Programiza katilin, vizeler hakkinda izleyicilerimize bilgi verin” diye davet ettiler. “Hay hay, olur” dedim. Yalniz “5000 sterling istediler benden”, Ben de “ben ucretsiz olarak programiniza katilacagim, canli olarak izleyecilerinizin sorularini da yanitlayacagim. Siz benden para mi istiyorsunuz?” diye cikistim. Biz “sizin de reklamini yapacagiz, onun icin” dediler. “Benim reklama ihtiyacim yok” diyerek konuyu kapattim.
Bu videolar 50 – 60 bin kisiye ulasiyor. Gonul ister ki yuzbinlerce hatta milyonlarca kisiye ulassin. Boylece cok daha fazla kisinin haberi olsun ve yararlansin.
Bu konuda sizden tek bir ricam var: Bu videoyu sadece izlemekle, begenmekle veya abone olmakla kalmayin. Mutlaka paylasin “share yapin” ki herkese yayilsin ki herkes ne olup bittigini saglikli bir sekilde ogrensin.